Als je leest over dragen kom je al direct de term ergonomisch dragen tegen. Maar wat is ergonomisch dragen eigenlijk? Welke draagmanieren zijn ergonomisch en welke niet?

Ergonomisch dragen betekent eigenlijk niets anders dan respect hebben voor de anatomie en fysiologie van de baby (en de dragende ouder) én een optimale ontwikkeling van de baby bevorderen. Concreet gezien betekent dit van beneden naar boven:

Heupen

In de baarmoeder ligt een baby met gebogen en opgetrokken knieën. Na de geboorte houdt een baby deze flexie (gebogen positie) en gaat zich langzaam aan steeds meer strekken. Het heupgewricht bestaat uit een kop (bovenbeen) en een kom (heup). De kop beweegt los in de kom, omdat de randen van de kom gemaakt zijn van zacht kraakbeen. Als de benen geforceerd gestrekt worden, kan de rand van de kom vervormd raken (heupdysplasie) of uit de kom raken (heupdislocatie). Dit risico is het grootst in de eerste maanden. Vanaf 6 maanden zijn de heupen meer ontwikkeld en de ligamenten sterker, waardoor er minder snel heupdysplasie kan ontstaan¹.

De beste positie voor de heupontwikkeling is de zogenaamde M-houding of hurk-spreid houding: de benen zijn uit elkaar met de bovenbenen ondersteund de heupen en de knieën gebogen, de onderbenen hangen vrij naar beneden. De knieën zijn hierbij hoger dan de heupen. De meest schadelijke positie voor de heupen bij een jonge baby is wanneer de benen gestrekt zijn, met rechte heupen en knieën en de benen bij elkaar. Vooral als deze positie voor langere tijd aangehouden wordt, kan dit leiden tot heupdysplasie of –dislocatie. Dit betekent dat draagzakken, maar ook bijvoorbeeld loopstoeltjes, waarbij de benen recht naar beneden hangen, niet goed zijn voor de heupontwikkeling. Daarentegen zijn draagdoeken of draagzakken die de M-houding van de heupen ondersteunen, bevorderlijk voor een gezonde heupontwikkeling¹.

Niet aanbevolen: benen gestrekt	Aanbevolen: M-houding

Bron: International Hip Dysplasia Institute

Wanneer een baby de voetjes in de doek of draagzak heeft, kan het kind zichzelf afzetten. Dit zou druk op de heupgewrichten kunnen veroorzaken. Wij adviseren daarom om altijd met de voetjes uit de drager te dragen. Er kunnen redenen zijn om toch met de voetjes in de drager te dragen; doe dit alleen op advies van jouw draagconsulent.

Rug

De wervelkolom van een baby vormt bij de geboorte een C. Geleidelijk aan ontwikkelt de wervelkolom zich naar de dubbele S van een volwassen wervelkolom. De holling van de nek ontwikkelt zich als het kind het hoofd rechtop gaat houden in zit. De holling van de onderrug wordt gevormd als het kind gaat staan en lopen.² De houding van de wervelkolom is ook weer van invloed op de heupontwikkeling: door de C-vorm van de wervelkolom is er een kanteling van het bekken die de gezonde M-houding van de heupen bevordert. Bij het ergonomisch dragen wordt de natuurlijke vorm van de wervelkolom gerespecteerd. Dit betekent dat het rugpand zacht is en de rug niet geforceerd recht duwt.

Nek en schouders

Bij het dragen willen we dat de baby om zich heen kan kijken en tegelijkertijd willen we voldoende steun in de nek geven. Een hele jonge baby kan zijn hoofd nog niet zelf rechtop houden, een oudere baby kan dit wel, maar verliest dit vermogen als hij slaapt. De ergonomische draagdoek of draagzak reikt tot en met de nek, maar niet hoger dan de oorlellen. De armen zijn naar boven met de handjes bij het gezicht. Het hoofd is iets opgericht en het gezicht is onbedekt om een vrije ademweg te waarborgen. Als de kin op de borst raakt, kan de zachte luchtpijp van een baby afgekneld worden, dit belemmert de ademhaling.

Bij het ergonomisch dragen is de baby altijd rechtop, omdat bij een liggende houding het risico van een afgeknelde luchtpijp groot is. Het kindje is in principe altijd met het gezicht naar de dragende persoon gericht, anders is het moeilijk om de ergonomische houding aan te nemen. Ook kan het kindje zich zo afsluiten van te veel prikkels en tegen de dragende persoon aan gaan liggen om te slapen.

Niet aanbevolen: liggend	Aanbevolen: rechtop, M-houding

Bron: International Hip Dysplasia Institute

Ergonomisch dragen voor degene die draagt

Ook voor degene die draagt is ergonomisch dragen belangrijk. Hoe dichter het kind op de volwassene zit en hoe meer van het kind ondersteund wordt, des te lichter voelt het dragen.  

1. https://hipdysplasia.org/developmental-dysplasia-of-the-hip/prevention/baby-carriers-seats-and-other-equipment/
2. https://opentextbc.ca/anatomyandphysiology/chapter/7-3-the-vertebral-column/